Akademik Dergilerde İndekslenme: Başarılı Bir Sürecin Adımları
Yeni bir akademik dergi kurmak heyecan verici ama aynı zamanda birçok teknik ve idari adımı içerir. Bu adımlar arasında en önemli olanlardan biri, derginizin prestijli indekslerde yer almasıdır. İndekslenme, derginizin akademik dünyada görünürlüğünü artırır ve makalelerinizin daha geniş bir kitleye ulaşmasını sağlar. Ancak bu süreç, özellikle yeni dergi kurucuları için karmaşık görünebilir. Bu yazıda, indekslenme sürecinin nasıl işlediğini ve başarılı bir indeks başvurusu için nelere dikkat etmeniz gerektiğini açıklayacağız.
1. İndekslenmenin Önemi
Bir akademik derginin indekslenmesi, derginin bilimsel güvenilirliği ve itibarı açısından son derece önemlidir. İndekslenmiş bir dergide yayınlanan makaleler, daha geniş bir kitle tarafından fark edilir ve atıf alma olasılıkları artar. Bununla birlikte, akademik dünyada görünürlüğünüzü artırmak, derginize daha fazla yazar, hakem ve okuyucu çekmenizi sağlar.
2. Google Scholar: İlk Adım
Google Scholar, akademik dergiler için en temel ve yaygın kullanılan indekslerden biridir. Google Scholar’da yer almak için özel bir başvuru yapmanız gerekmez; yayınladığınız makaleler genellikle sistem tarafından otomatik olarak indekslenir. Bizim kullandığımız OJS (Open Journal Systems) gibi sistemlerde, Google Scholar ile entegre çalışan özel eklentiler bulunur. Bu sayede, makaleleriniz genellikle yayınlandıktan sonraki bir hafta içinde Google Scholar’da görünür hale gelir. Ancak Scholar dışında birçok indeks daha var ve her birinin farklı kriterleri bulunuyor.
3. Diğer İndeksler ve Kriterleri
Google Scholar dışındaki daha prestijli indekslerde yer almak için başvuru yapmanız gerekir. Fakat her indeks, kabul için belirli kriterler sunar. Bu kriterler, yayın geçmişiniz, makale kaliteniz ve derginizin yapısına göre değişiklik gösterir. İşte birkaç örnek:
- Bazı İndeksler İçin Minimum Yayın Süresi: Bazı akademik indeksler, derginizin en az iki yıl boyunca düzenli olarak yayın yapmasını şart koşar. Bu süre zarfında, derginizin içerik kalitesi ve akademik katkısı gözlemlenir.
- Yayın Sayısı ve Makale Miktarı: Bazı indeksler, derginizin en az iki sayı yayınlamış olmasını veya toplamda 10 makale yayınlamanızı şart koşar. Bu sayede derginizin düzenli çalıştığı ve geniş bir akademik içeriğe sahip olduğu kanıtlanır.
- Yayın Kalitesi ve Atıflar: Büyük indeksler, makalelerinizin bilimsel değerini ve ne kadar atıf aldığını dikkate alır. Ayrıca, hakem değerlendirme sürecinin şeffaf ve titiz olması, yayın sürecinizdeki editöryal kontrol, makalelerin özgünlüğü ve bilimsel katkısı gibi faktörler de göz önünde bulundurulur.
- Telif Hakları ve Lisans Bilgileri: İndekslenme için derginizin telif hakları ve lisans bilgilerini şeffaf bir şekilde belirtmesi önemlidir. Creative Commons gibi açık erişim lisansları kullanmak, özellikle açık erişim indekslerinde kabul alma şansınızı artırır.
4. Hangi İndekslere Başvurmalı?
Yeni bir dergi olarak, Google Scholar gibi temel indekslerle başlamak mantıklıdır. Ancak zamanla, derginizin akademik değerini artırmak için daha büyük indekslere başvurmayı hedefleyebilirsiniz. Yayın kaliteniz arttıkça, makalelerinize yapılan atıflar çoğaldıkça ve derginiz düzenli olarak yayınlandıkça daha prestijli indekslere başvurabilirsiniz. İşte göz önünde bulundurabileceğiniz bazı indeksler, küçükten büyüğe doğru sıralanmıştır:
- Google Scholar: Akademik dünyada en çok kullanılan ve ulaşılması en kolay indekslerden biridir. Herhangi bir başvuru yapmadan makalelerinizin otomatik olarak Google Scholar’da görünmesi mümkündür.
- DOAJ (Directory of Open Access Journals): Açık erişim dergiler için en önemli indekslerden biridir. DOAJ’da yer almak, derginizin açık erişim politikasına sahip olduğunu ve belirli kalite standartlarını karşıladığını gösterir.
- Index Copernicus: Özellikle Avrupa merkezli dergiler için önemli olan bu indeks, dergilerin bilimsel performansını ölçen bir platform sunar ve derginizin uluslararası görünürlüğünü artırabilir.
- ERIC (Education Resources Information Center): Eğitim bilimleri alanında önemli bir indeks olan ERIC, eğitimle ilgili makaleler ve dergiler için büyük bir kaynaktır.
- SciELO (Scientific Electronic Library Online): Özellikle Latin Amerika’daki bilimsel araştırmaları teşvik eden bu platform, açık erişim dergiler için önemli bir indeksleme sistemidir.
- EBSCO: Akademik makaleleri çeşitli disiplinlerde tarayan geniş bir veri tabanı olan EBSCO, derginizin uluslararası erişim gücünü artıracak bir indekstir.
- JSTOR: Beşeri bilimler ve sosyal bilimlerde oldukça prestijli olan JSTOR, yüksek kaliteli akademik içeriklerin yer aldığı bir indeks platformudur. Burada yer almak, özellikle bu alanlardaki dergiler için büyük bir prestij sağlar.
- ProQuest: ProQuest, çok geniş bir akademik veri tabanı sunar ve derginizin sosyal bilimler, fen bilimleri ve beşeri bilimlerde tanınmasını sağlar.
- PubMed/MEDLINE: Tıp ve biyomedikal alanında prestijli bir indeks olan PubMed/MEDLINE, sağlık ve biyoloji üzerine çalışan dergiler için önemli bir platformdur. Burada yer almak, derginizin bilimsel etkinliğini büyük ölçüde artıracaktır.
- Scopus (Elsevier): Scopus, geniş bir multidisipliner veri tabanıdır ve yüksek atıf alan makaleler ve dergiler burada yer alır. Scopus’a kabul edilmek için derginizin düzenli yayın yapması, yüksek kaliteli hakem süreçleri ve güçlü bir bilimsel içeriğe sahip olması gerekir.
- Web of Science (Clarivate Analytics): Bu indeks, en prestijli akademik dergilerin yer aldığı bir platformdur. Burada yer almak için derginizin uluslararası bir bilimsel etkiye sahip olması, atıf alması ve makale kalitesinin yüksek olması şarttır. Web of Science’ın alt indeksleri şunlardır:
- SCI (Science Citation Index): Fen bilimlerinde en prestijli dergilerin yer aldığı bir indekstir.
- SCI Expanded (Science Citation Index Expanded): Fen bilimlerindeki daha geniş bir dergi yelpazesi için kullanılan bu indeks, bilimsel etkinin ve atıfların takip edildiği önemli bir platformdur.
- SSCI (Social Sciences Citation Index): Sosyal bilimlerdeki en önemli akademik dergiler burada yer alır.
- AHCI (Arts & Humanities Citation Index): Beşeri bilimler ve sanat alanında önemli dergilerin indekslendiği bir platformdur.
5. Başvuru Süreci ve Takibi
İndekslere başvuru yaptıktan sonra, başvurunuzun kabul edilmesi zaman alabilir. Her indeksin değerlendirme süreci farklıdır; bazıları birkaç ay içinde sonuçlanırken, bazılarında bu süreç bir yılı bulabilir. Başvurunuz reddedilirse, kriterleri dikkatlice gözden geçirip gerekli düzeltmeleri yaparak tekrar başvurabilirsiniz.
6. Derginizin İndekslenmeye Hazır Olmasını Sağlayın
Başarılı bir indeks başvurusu için derginizin yayın kalitesini, hakem süreçlerini ve şeffaflığını her zaman yüksek tutun. Özellikle:
- Makale Kalitesi: Yayınladığınız makalelerin orijinal araştırmalar içermesine ve bilimsel dünyaya katkı sunmasına dikkat edin.
- Hakem Süreci: Derginizin hakem süreçlerinin adil ve titiz olduğundan emin olun. Makaleler, uzman hakemler tarafından detaylı bir inceleme sürecinden geçirilmelidir.
- Şeffaflık ve Açık Erişim: Telif ve lisans bilgilerinizi şeffaf bir şekilde belirtin. Açık erişim politikaları, derginizin daha fazla okur ve atıf almasına yardımcı olabilir.
Sonuç
Akademik bir derginin indekslenme süreci sabır ve titizlik gerektirir. Google Scholar ile başlamak kolay olsa da, daha prestijli indekslerde yer almak zaman alabilir. Bu süreçte yayın kalitesine, düzenli çalışmaya ve indekslerin belirttiği kriterlere uygun olmaya özen göstermek, derginizin uzun vadede başarıya ulaşmasını sağlayacaktır.
Aşağıdaki yazılar da ilginizi çekebilir:
Akademik Dergi İndeks Başvuru Sürecinde Dikkat Edilmesi Gereken Konular
Konu yoruma kapalıdır.